Kracht van zonlicht Algemene kennis, Inspiratie

Zonlicht creëert leven – Simpeler kan het niet gezegd worden, zonder zonlicht is leven op aarde simpelweg niet mogelijk. Door de aanwezigheid van het dagelijks terugkerende licht biedt het de aarde de mogelijkheid om zichzelf en haar bewoners in leven te houden.

Eigenlijk is het niet nieuw, het is zelfs al zo lang onder ons, beter gezegd boven ons, dat veel mensen er simpelweg niet meer bij stil staan. Zonlicht is het voedsel van de aarde en alles wat op aarde leeft. Zonder dit voedsel is het voor dier, natuur en mens niet langer mogelijk om in leven te blijven. Echter is er wel een hoop veranderd, zeker in relatie tussen mens en zonlicht. Toch is de cyclus van de zon nog altijd het zelfde, soms is de weergave alleen net anders vanwege veranderlijke weersomstandigheden.

In de natuur, of het nu gaat om planten, dieren of andere organismes is de connectie tot het licht van de zon nog sterk zichtbaar. Het leefpatroon van dieren is door duizenden jaren heen geëvolueerd, steeds weer opnieuw heeft elke diersoort zich aangepast aan veranderende omstandigheden met behoud van de connectie tot zonlicht. Dit zelfde geldt voor de natuur, een zonnebloem als voorbeeld heeft zich sterk ontwikkeld aan de hand van het ontdekken dat zonlicht uit het oosten (noordelijk halfrond) meer kracht geeft om te groeien en zonlicht uit het westen. In de jongere jaren van de bloem volgt het zelfs de cyclus van de zon om een zo optimaal mogelijk ontwikkelproces door te maken.

De kracht van zonlicht schuilt in verwondering, het ervaren van de beleving van zonlicht geeft de mens energie, kracht en een sterke verbondenheid met de natuurlijke cyclus. Juist deze beleving is een van de belangrijkste factoren in zonlicht in de menselijke omgeving. Op dit gebied is een hoop te winnen door stil te staan en te genieten van het natuurlijke spektakel.

Wat is zonlicht?

Het licht afkomstig van de zon bestaat in principe uit een elektromagnetische stralingsgolf. De zon is hierin een heel grote lichtbron die straling produceert, deze straling reikt door verplaatsing tot aan de aarde en voorziet het van een intens en fijne bron van licht. Zoals al eerder is aangegeven is de gehele leefomgeving op aarde afgestemd op de cyclus van het zonlicht, of het nu gaat om de aanwezigheid overdag of juist de afwezigheid in de nacht. In basis is het licht van de zon zeer intens en bevat het een grote hoeveelheid energie en warmte. Mede hierdoor stimuleert het grote delen van de natuur om dagelijks te groeien en reguleert het op grote schaal de leefpatronen van mens en dier. Voor meer inhoudelijke informatie over licht en de werking hiervan verwijs ik u graag door naar het volgende artikel, Wat is licht?

Zonlicht evolutie

Mens en zonlicht, een samensmelting die al eeuwen lang elkaar heeft versterkt en gevormd tot waar de mens vandaag de dag staat. Waar zonlicht voor lange tijd de enigste bron van licht was brak met de ontdekking van vuur een nieuw tijdperk aan. De kunstmatige bron creëerde de mogelijkheid om op tijdstippen van duisternis licht te ervaren in de vorm van een kampvuur en fakkels. Naast licht bracht deze ontdekking andere zaken met zich mee zoals het bereiden van voedsel, bescherming tegen gevaren en warmte.

Door de tijd heen is het gebruik van kunstmatige lichtbronnen langzaam aan doorontwikkeld. Echter bleef de zon altijd de bron van energie en licht voor de gehele mensheid. Tot aan de ontdekking van de gloeilamp en de daarop volgende massaproductie van elektrisch licht kende de gebouwen een sterke band tot de aan- en afwezigheid van het zonlicht. Kennis en kunde en het daadwerkelijk begrijpen van zon- en daglicht gericht ontwerpen vormde de basis voor vele gebouwen.

Met de opkomst van kunstmatige lichtbronnen, van de gloeilamp tot de LED verlichting van vandaag de dag is er een hoop veranderd. In een tijdsbestek van 150-200 jaar is de ontwikkeling ontzettend rap gegaan met als resultaat dat grote delen van de aarde overdag én in de nacht verlicht zijn. Een ontwikkeling die veel vooruitgang heeft gebracht, een sterk draaiende economie en een gedeeltelijke onafhankelijkheid van de variabele factor van het zonlicht.

Echter heeft dit alles ook consequenties. Mede door de vooruitgang heeft de mens in een relatief kort tijdsbestek een volledig nieuwe vorm van leven aangenomen, een basis gericht op een leefomgeving die zich grote delen van de tijd binnen in gebouwen bevindt. En precies op dit gebiedt is het belang van zonlicht het aller grootst. Zonlicht is en blijf (voor nu) de belangrijke lichtbron op aarde, er zijn nog geen kunstmatige lichtbronnen die het volledig spectrum van het licht kunnen evenaren, laat staat in de buurt komen.

Het menselijk lichaam heeft een groot belang bij dagelijkse blootstelling aan intens licht, bij voorkeur zonlicht in de ochtend. Licht is de leidende factor voor de mens om verbonden te blijven met de tijd, de biologische klok, hormoon huishouding, vitamine D en algemeen welzijn zijn zo enkele aspecten met een sterke relatie tot het dagelijks terugkerende licht. Vanuit het verleden is kunstlicht gebruik veelal benaderd vanuit een factor van bruikbaarheid voor het uitvoeren van (werk)taken, echter kent licht ook een zeer belangrijke factor in het reguleren van het menselijk lichaam. Zonlicht is de beste bron van balans en regulering, een dagelijkse portie van dit licht draagt bij aan een gezonder leven. Maar let op, zonlicht kan in te grote hoeveelheden schadelijk zijn!

Een zon- en daglicht verlichte toekomst?

De kunst van zon- en daglicht gericht ontwerpen is al eeuwen oud. Met de kennis, techniek en integratie van expertises is het mogelijk het gebruik van zonlicht in de gebouwde omgeving sterk te vergroten. Dutch Daylight zet zich dan ook in voor het promoten van daglichtgebruik in de gebouwde omgeving. Het is zeker niet nieuw, echter reist wel steeds vaker de vraag in hoeverre kennis en kunde nog aanwezig is in het werkveld om het totale belang van een goed natuurlijk verlicht gebouw te bewerkstelligen. In het geval van zonlicht en daglicht is het van groot belang om stil te staan bij de kwaliteiten van het licht. Veel zonlicht kan desastreuze gevolgen hebben voor het binnenklimaat, echter kan een te kort een oorzaak zijn voor een niet leefbaar en energie gevend gebouw.

In het samenspel tussen zonlicht als gever van energie, direct licht en warmte én daglicht, als bron van natuurlijk veelal diffuus licht is het mogelijk om het binnenklimaat van een gebouw een verrijking te laten zijn voor welzijn, gezondheid en comfort. Dit alles in samenhang met duurzaamheid en het creëren van een gezonde omgeving om te wonen, werken en studeren. De effecten van een rijkelijk natuurlijk verlicht gebouw zijn groot, wanneer dit nader vastgelegd kan worden in kwantitatieve waardes kan dit mogelijk een grote impact hebben op de wijze hoe het gebruik van zon- en daglicht vandaag de dag wordt beetgepakt.

Dutch Daylight ziet de laatste jaren de aandacht toenemen, mede door wetenschappelijke ontdekkingen en een toenemende mate van ‘lichtproblematieken’ krijgt het natuurlijke licht weer voet aan de grond. Een wereld zonder kunstmatige verlichting is niet realistisch. Wel een wereld waarin balans en samenspel plaatsvindt tussen het natuurlijk en het kunstmatige. Hierin dient het natuurlijke als leidraad; waarin het kan voorzien vormt het de basis, indien ontoereikend schakelt kunstmatig bij om tot de gewenste resultaten te komen.

Een mooi en ook sprekend voorbeeld is de omgang met winterdepressie, ook wel bekend als SAD (Seasonal Affective Disorder). In de donkere periode van het jaar ervaren veel mensen een bepaalde vorm van neerslachtigheid, onrust, depressieve gedachtes, slaapproblemen en schommelingen in de biologische klok en hormoonhuishouding. In de gebieden richting de polen nemen deze klachten sterk toe en dan met name in de winter. Een behandeling met intens wit kunstmatig licht in de ochtend kent een sterke bijdrage in het bevorderen van het algemeen welzijn. Juist dit samenspel, tussen natuurlijk en kunstmatig vormt de basis voor een ‘verlichte’ toekomst.

Dutch Daylight streeft ernaar om het prachtige thema daglicht breed onder de aandacht te brengen. Als stichting maken wij ons sterk voor het promoten van kwalitatief daglicht gebruik en een leefomgeving te creëren die voorziet in gezondheid, welzijn en comfort. Dit alles vindt plaats vanuit een passie en gedrevenheid voor het o zo sterke zonlicht. Het voedsel voor de mens, het voedsel voor de aarde, het voedsel voor al het leven om ons heen én dat van ons zelf. Dit alles doet de stichting samen met haar partners, allen ondernemers met een hart voor gezondheid en eenzelfde passie voor kwalitatief zon- en daglicht gebruik.

Graag nodigen wij u uit om samen met ons op daglicht reis te gaan, te ontdekken wat deze krachtige lichtbron voor u kan betekenen en hoe wij allen een steentje bij kunnen dragen aan een zon- en daglicht verlichte toekomst. Bent u er klaar voor?

Referenties en inspiratie:
Dutch Daylight Experience ~ Dutch Daylight
Livings Daylights 01 ~ Dutch Daylight/Living Daylights
Licht ~ Karl Ryberg

Artikel geschreven door Merijn Bink, bestuurslid Dutch Daylight