Al-Light

Winnaar Dutch Daylight Award 2010
Projecten Woningbouw

Projectomschrijving

De straat waarin de huizen liggen is één van de smalste straten in de wijk. Bovendien heeft de straat een noord-zuid oriëntatie. Eén van de belangrijkste ontwerpvraagstukken was dan ook optimaal toegang bieden aan daglichttoetreding op elke verdieping van de woning.

Getracht is de woningen, ondanks de geringe ruimte tot alle buren, een openheid te geven zonder de privacy van de bewoners uit het oog te verliezen. Zowel de gevel als de interne structuur zijn hiervoor belangrijk. De afmetingen van de kozijnen en de diepte garanderen een gevoel van beslotenheid in het interieur, terwijl de grote ramen een openheid uitstralen vanaf de straat. De straat is zo smal dat het kozijn wordt ervaren als meubelstuk in de straat. De interne structuur kent eenzelfde indeling als de gevel. Hier zijn het smalle vides gekoppeld aan dakramen, die het huis een grote dieptewerking geven en zorgen voor een discreet contact tussen de verdiepingen.

De straat waarin de huizen liggen is één van de smalste straten in de wijk. Bovendien heeft de straat zelf een noord-zuid oriëntatie. Eén van de belangrijkste ontwerpvraagstukken was dan ook op welke manier de invloed van het daglicht op elke verdieping vergroot kan worden.

Het zonlicht valt op twee plaatsen verticaal door de voorzieningenzones: alle verblijfsruimtes worden verlicht met diffuus en, soms, direct zonlicht. Dit licht is structureel anders dan het licht dat door de gevelramen valt: het is gescheiden van het uitzicht, en daardoor puur licht geworden. Door verplaatsing van verdiepingshoge schuifdeuren, die per verdieping de drie hoofdruimtes van elkaar scheiden, kan er naar behoefte worden geschakeld en gescheiden in zowel oppervlak als lichtintensiteit.

Door de gelijke afmetingen zijn de ruimtes tevens functioneel uitwisselbaar. Maar wat belangrijker is, de verandering van het licht per ruimte wordt door bewoners bewust ervaren. Wanneer ze door het huis bewegen, worden ze zich bewust van de verschillende richtingen en intensiteiten van het licht. Dit is per jaargetijde anders. Iedereen kan dit op zijn eigen manier interpreteren en verbinden met een woonfunctie. Dit kan een levenlang doorgaan. Inzichten, kennis en wensen veranderen en daarmee licht en ruimtebehoefte van bewoners.

Juryrapport

Typerend voor de Leidsebuurt in Haarlem zijn smalle straatjes met een grote variatie aan bouwhoogtes en -stijlen. Niet de meest voor de hand liggende locatie om een woning te realiseren waarin daglicht optimaal tot diep in elke woonverdieping moet kunnen toetreden. Toch heeft Border Architecture volgens de jury met vlag en wimpel invulling gegeven aan dit ingewikkelde ontwerpvraagstuk.

Niet alleen is in Al-Light gebroken met de uitgekauwde plattegrondjes die in het gros van de nieuwbouwwoningen schering en inslag zijn, het daglicht kan overal diep in het pand doordringen. Door het smalle straatje was dat met daglichttoetreding door alleen de voor en achtergevel nooit gelukt. Dit probleem is opgelost door drie strategisch op het dak geplaatste lichtkokers waaromheen de ruimtes op een slimme manier geschikt zijn. De kokers brengen daglicht tot diep in alle hoeken van de woning. De jury was unaniem van mening dat als dit de standaard wordt, een optimale daglichttoetreding in woningen op elk denkbare locatie een reële mogelijkheid is.