Multifunctioneel Centrum De Vrijheidswijk
Nominatie Dutch Daylight Award 2010
Projecten Utiliteitsbouw
Projectomschrijving
Twee basisscholen, een wijkcentrum, kinderopvang, naschoolse opvang, digitaal trapveld en een sportzaal bundelen hun krachten in een compact en dynamisch gebouw: het multifunctionele centrum van de Vrijheidswijk in Leeuwarden. Het gebouw fungeert als ‘lantaarn’ voor de wijk; letterlijk door de lichtdoorlatende gevel en figuurlijk door de functies die het herbergt.
Op de plek van de Vrijheidswijk liep vroeger de weg van Leeuwarden naar Lekkum. Na de oorlog ontstond de wijk, een nogal rigide patroon van rechthoekige bouwblokken, waarbij de oude as werd ontkent. Het nieuwe wijkcentrum zal zich inpassen in beide weefsels. Hierdoor ontstaat een tweedeling in de massa van het gebouw. De tweelaagse, rechthoekige bovenbouw voegt zich in het naoorlogse weefsel. De onderbouw past zich aan aan de oude Lekkumerweg, waardoor een amorfe vorm ontstaat. Deze opdeling in de massa wordt benadrukt doordat de boven- en onderbouw gescheiden zijn door een glazen plint en een houten golvend landschap van speelpleinen.
De verschillende gebruikersgroepen zijn inventief over het gebouw verspreid zodat ze zelfstandig kunnen functioneren en met behoud van hun identiteit. De ruimtes van verschillende gebruiksgroepen kunnen ook worden gekoppeld en/of uitgewisseld. Hierdoor is het gebouw in zijn geheel zeer flexibel in gebruik: van rekenles tot bridgeavond en van volleybaltraining tot wijkevenement. Alles kan een plek krijgen in het multifunctionele centrum.
Het gebouw wordt verwarmd en gekoeld door betonkernactivering in combinatie met een warmtepomp. Een extra investeringsmaatregel voor een optimaal klimaatconcept met een terugverdientijd van tien jaar. Samen met een intelligente zonering van ruimtes, strategisch geplaatste zonwering, de lichtdoorlatende gevel en energiezuinige verlichting is dit een mooi voorbeeld van een duurzaam en gebruiksvriendelijk gebouw.
Overdag wordt het daglicht getemperd door de lichtdoorlatende gevel, in de avonduren krijgt het gebouw een levendige uitstraling. De ramen zijn voorzien van buitenzonwering in de vorm van houten lamellen, waardoor opwarming en directe zoninstraling wordt tegen gegaan. Daarbij is gebruik gemaakt van verticale en horizontale lamellen: horizontale lamellen aan de oostkant bij de kleinere vertrekken, de verticale variant aan de westkant bij de grote leslokalen. Samen met het houten speeldek maken de lamellen het gebouw tot een geheel.
De armaturen zijn verbonden met bewegingssensoren, wat bijdraagt aan minimaal gebruik van kunstlicht. Het toegepaste verlichtingsarmatuur verspreidt niet alleen direct en indirect licht, maar reduceert ook de nagalmtijd van de ruimte door de perforaties in de transparante platen van het armatuur. Dit is noodzakelijk omdat er vanwege de betonkernactivering geen plafonds toegepast mogen worden. Het armatuur draagt zo bij aan een prettige leeromgeving.