Museum Paleis Het Loo

Winnaar Dutch Daylight Award 2024
Projecten gelijk of groter dan 1000m²

Algemene projectomschrijving

Het ontwerp voor de eigentijdse uitbreiding van het Museum Paleis Het Loo is ontleend aan de plattegrond, de proporties van het barokke paleis en de historische omgeving. Het voegt meer dan 5000 vierkante meter aan nieuwe voorzieningen en ruimtes toe.

De ingreep van KAAN Architecten is ingegeven door deze onlosmakelijke verbinding tussen architectuur en landschap. De gehele uitbreiding is ondergronds gerealiseerd en de nieuwe waterpartij is met de architectuur geïntegreerd, waardoor de traditie van een totale compositie zich voortzet zonder het historische beeld te verstoren, waardoor de identiteit en impact van het gebouw in de wijdere omgeving versterkt wordt.

Tussen de zijvleugels bevindt zich de Bassecour, vroeger een binnenplein met parterres van gras en een watergoot voor paarden. Nu is het omgetoverd in een prachtige ruimte met centrale fontein, omringd door vier glazen oppervlakken waarover een dun laagje water zweeft en die omkaderd zijn met natuursteen, waarmee het een hommage is geworden aan de waterwerken in de historische tuinen. De Bassecour is niet meer enkel het voorplein van het paleis, maar dient nu als dak van de ondergrondse uitbreiding. Bij daglicht weerspiegelen de vier centimeter diepe bassins het monumentale paleis en het licht dat naar beneden doordringt geeft een schitterend effect binnen de nieuwbouw.

Daglicht ambitie

Paleis Het Loo, nationaal erfgoed, is rond 1686 gebouwd als koninklijk jachtslot voor stadhouder Willem III en Mary Stuart. Kenmerkende elementen van het paleiscomplex zijn de symmetrische opstelling en de exacte noord-zuid orientatie. Daglicht vormt een onmisbare bouwsteen in het ensemble van bouwdelen, binnenplein en tuinen.

De uitbreiding van het museum bevindt zich onder het zuidelijke binnenplein, Bassecour geheten, en is geinspireerd op de symmetrie en statigheid van het Paleis. Hiermee zet de uitbreiding het rijksmonumentaal Paleis op een voetstuk, zonder het silhouet van het ensemble te verstoren. Daglicht is een aandachtspunt bij ondergronds bouwen, dit gegeven is omgevormd tot een grote kracht in het nieuwe museum. Al bij het binnentreden van het entreegebied begint een theatrale beleving in de vorm van smalle glazen stroken met verschillende lengtes die de entreefaciliteiten van subtiel daglicht voorzien. Vervolgens volgt de climax in de centrale Grand Foyer, eikpunt van de ruimtelijke indeling en route, door deze van indrukwekkende glaspartijen in het dak, tevens vloer van de Bassecour, te voorzien. De glaspartijen met fonteinen vormen vijvers (4cm water) waardoor het licht, sprankelend gefiltert, geprojecteerd wordt op de marmeren wanden en vloeren van de Grand Foyer. Deze poetische motieven dragen bij aan het welzijn en het orientatiegevoel van de bezoekers in het museum.

Aanvullende informatie

In plaats van een prominente entree aan de Bassecour, wat de openheid zou aantasten, zijn de ingangen aan de uiteinden van de paleisvleugels geplaatst. Sporen uit het verleden blijven zichtbaar in de subtiele marmeren inzetstukken op de muren, waar de oude structuur plaats heeft gemaakt voor de lantaarnachtige ingangspaviljoens. De Grand Foyer is het centrale punt van de ondergrondse uitbreiding. Het strekt zich uit langs de centrale as en vormt een dubbele verbinding met het historische gebouw. In fysieke zin delen de oude en nieuwe delen van het paleis een gewelfde trapzaal. Visueel biedt het nieuwe een bijzondere kijk op het oude: via het glazen dak en de Bassecour bassins is het paleis te zien. 

Speciale aandacht is besteed aan de afwerking van de trappen, vloeren en muren, die op elkaar aansluiten in patroon en materialisatie. Door gezandstraald, gezoet en gepolijst marmer af te wisselen is een subtiele gelaagdheid bereikt, die vervolgens speels tot leven wordt gebracht door weerspiegelingen van het daglicht via de waterbassins.

Bekijk het volledige juryrapport