Nationaal Militair Museum
Nominatie Dutch Daylight Award 2016
projecten groter of gelijk aan 1000 m²
Projectomschrijving
Het Nationaal Militair Museum bevindt zich op de voormalige NAVO-vliegbasis Soesterberg en voegt zich op vanzelfsprekende wijze in de schaal en weidsheid van deze bijzondere plek. Precies op de plek waar het bestaande vliegtuigplatform over gaat in het glooiende landschap van de Utrechtse Heuvelrug. Een groot stalen dak van 110 bij 250 meter overspant hier in één gebaar álle tentoonstellingsruimten en publieke functies.
De grote kolomvrije ruimten onder het dak maken het mogelijk de grote collectiestukken – tanks en vliegtuigen – op verschillende hoogten en in wisselende samenstellingen tentoon te stellen. Het driedimensionale stalen vakwerk is geschikt voor het ophangen van vliegtuigen maar herbergt ook de complete technische installatie van het gebouw. Het staal – gecoat in een matte zwartbruine kleur – geeft het museum een stoere en robuuste uitstraling die past bij een museum van de krijgsmacht.
Daglichtambitie
Onder het enorme dak zijn twee verschillende museale concepten gerealiseerd. Direct achter de gevel bevindt zich de collectie van het ‘Arsenaal’; voertuigen, vliegtuigen en geschut in een chronologische opstelling, rijkelijk voorzien van daglicht en met rondom uitzicht op de vliegbasis en zijn bijzondere landschap en militairhistorische objecten. In het hart van het gebouw bevindt zich de stabiliteitskern; een ‘black-box’ waar met verschillende media spannende en persoonlijke verhalen worden verteld. Tussen beide werelden zijn visuele verbindingen gemaakt op punten waar collectie en verhaallijn elkaar raken.
Het grote museumdak lijkt te zweven door forse uitkragingen rondom. Deze luifels versterken het architectonisch beeld maar zorgen ook voor een forse reductie van de zonbelasting op de glazen gevel. Deze vliesgevel is ‘binnenstebuiten’ toegepast; de stalen kolommen staan aan de buitenzijde. Door de omkering krijgt de gevel aan de buitenzijde een sterkere profilering en schaduwwerking die de schaal van het gebouw nuanceert. De binnenzijde van de gevel is daarentegen zeer vlak en abstract afgewerkt en vormt zo een ideale neutrale achtergrond voor de collectie.
Belangrijkste bijdrage van dak en gevel is echter dat het Nationaal Militair Museum een volwaardig daglichtmuseum is geworden. Daglicht en uitzicht zijn geen incidentele maar een generieke kwaliteit van het nieuwe museum; voor een optimale bezoekersbeleving, een verrijking van de museale verhaallijnen, maar vooral ook om de collectie als het ware ‘tot leven te wekken’.
