Spoorzone Ede

Nominatie Dutch Daylight Award 2024
Projecten gelijk of groter dan 1000m²

Algemene projectomschrijving

De nieuwe spoorzone Ede bestaat uit verschillende onderdelen. O.a. het nieuwe station van Ede- Wageningen met een markante 175 meter lange vurenhouten sporenkap, maar ook een reizigerstunnel, fietsenstalling, stationsgebouw en busplatform. Daarnaast is er ook een nieuwe langzaam verkeersbrug en tunnel toegevoegd aan het gebied. Dagelijks stappen tienduizenden reizigers in en uit op het station.

De nieuwe spoorzone Ede vormt de zuidelijke entree naar de Veluwe, maar het is ook de verbinding met het kenniscluster van de Wageningen University & Research. Het ontwerp voor het station is geïnspireerd op het Veluwse landschap: de sporenkap bedekt de perrons als een bladerdak, biedt zo beschutting boven de perrons en laat tegelijkertijd diffuus daglicht binnen. De topografie van de zuidelijke rand van de Veluwe is opnieuw ervaarbaar gemaakt in de landschappelijke inrichting van het stationsgebied en vormt een
natuurlijke schakel tussen stad, landschap en infrastructuur.

Het stationsgebouw, station, Langzaamverkeersbrug en busplatform zijn opgeleverd. De Westtunnel en aanleg van het omliggende landschap zijn nog in ontwikkeling.

Daglicht ambitie

Het ontwerp voor het station is geïnspireerd op het Veluwse landschap: de sporenkap bedekt de perrons als een bladerdak, biedt zo beschutting boven de perrons en laat tegelijkertijd diffuus daglicht binnen. Dit geld niet alleen voor de perrons, maar voor alle publieke ruimtes zoals de reizigers tunnel, fietsenstalling en bushalte.

De toetreding van daglicht wordt ook ingezet voor een natuurlijke way-finding in- en rondom het station. Door bijvoorbeeld een hoge concentratie van daklichten boven de stijgpunten en reizigerstunnel te plaatsen ontstaat daar meer daglicht en worden de reizigers automatisch naar dit punt getrokken. Daarnaast opent de tunnelmond zich naar de buitenwereld en stroomt het daglicht ook daar de reizigerstunnel in en hebben reizigers zicht op de Veluwe of worden ze geleid naar het busplatform. Ook in de fietsenstalling is deze manier van way-finding doormiddel van natuurlijk daglicht ingezet, hier zijn namelijk grote (driehoekige)- daklichten boven de hoofdtrap geplaatst en door grote glazenpuien heeft de reiziger zicht over de perrons en busplein. Hierdoor kan deze zich goed oriënteren in de fietsenstalling.

Aanvullende informatie

Bij de totstandkoming van het station Ede-Wageningen zijn veel verschillende partijen betrokken geweest. Het definitieve ontwerp van het nieuwe openbaar vervoersknooppunt is uitgevoerd door Royal HaskoningDHV naar het oorspronkelijke voorontwerp van Mecanoo en Movares. Tim van Beurden en Francesco Veenstra van Vakwerk architecten zijn sinds de start van het voorontwerp, in 2014, betrokken bij
het project. Bouwcombinatie EdesPoort, bestaande uit VolkerWessels Infrastructuur, Van Hattum en Blankevoort, VolkerRail en Van Wijnen, is verantwoordelijk voor de realisatie. Namens de bouwcombinatie waren Vakwerk architecten i.s.m. Ingenieursbureau Arnhem verantwoordelijk voor het technische ontwerp en voor het bewaken van de ruimtelijke en esthetische kwaliteit. Hiermee hebben Vakwerkers een continue rol gespeeld in de gehele totstandkoming van het nieuwe station en hebben ze de consistentie van het ontwerp en de realisatie geborgd.

Mecanoo en Movaris: Conceptontwerp
Royalhaskoning DHV: DO en ontwerpbegeleiding opdrachtgever
Vakwerk architecten: UO en coördinatie beeldkwaliteit