Villa Bos

Winnaar Dutch Daylight Award 2022
Projecten kleiner dan 1000m²

Algemene projectomschrijving

Diepe, intiemere betekenissen van onze ontmoetingen met de natuur glippen ons vaak door de vingers, omdat we worden afgeleid of omdat we er niet op voorbereid zijn. Villa Bos is ontworpen met de bedoeling om dat te voorkomen. In de moderne wereld worden wij constant afgeleid door allerlei prikkels. Alles vraagt onze aandacht en energie. Om daarin rust te vinden en de ware schoonheid te ervaren van een mooie plek als deze, kan architectuur werken als een sturend element. Wij hebben een structuur ontworpen om deze natuur intenser te ervaren. Daarbij is de weg naar ernaartoe van cruciaal belang. Onze ervaring van het landschap wordt sterk beïnvloed door hoe we er aankomen. Licht vormt hierin een sturend element.

De ervaring begint bij de entree, waarbij het eerste beeld van het huis sober en doelmatig is. De vorm komt overeen met naastgelegen woningen, zodat het op het eerste oog niet direct de aandacht vraagt. Je wordt geleid naar een opening, naar het licht, een doorkijk naar wat komen gaat. Een pure kadering van het landschap. Kaders die zijn ontdaan van alles wat je aandacht afleidt van het uitzicht. Zelfs drempels ontbreken om een zo puur mogelijk zicht te creëren. Na het binnentreden word je verwelkomt door een immens licht van boven. Eerst begeef je je door een lagere donkere ruimte, waardoor je oneindige hoogte ervaart wanneer je het licht binnenstapt. Door het ontbreken van drempels en de directe ervaring met de lucht raak je verwonderd, ben ik buiten of binnen?

Je vervolgt je reis naar een lagere donkerdere ruimte, waar je je ontdoet van je jas. Licht begeleidt de reis verder en leidt je letterlijk naar het hart van het huis. Daar openen de muren zich en treedt het landschap binnen. Je geeft je over en ziet de natuur zoals je die nog nooit eerder hebt gezien. Zo geeft de architectuur vorm aan beweging en emotie. Met als doel het creëren van emotionele impact om de natuur op een directere wijze en meer begrip voor de betekenis ervan te zien.

Daglicht ambitie

Wij beschouwen architectuur als kunst en proberen poëzie in onze ontwerpen te leggen. Ons doel is het creëren van emotionele impact. Kunstenaars hebben het altijd als hun taak gezien om hun ervaringen met de natuur weer te geven. In plaats van een afbeelding om naar te kijken zien wij architecten als kunstenaars die gelegenheden creëren om de natuur op een directere wijze en met meer begrip voor de betekenis ervan te zien. Op deze manier wordt de kunstenaar eerder choreograaf van een ervaring die je kunt meemaken dan alleen iemand die een ervaring die hijzelf ooit had doorgeeft. Echter de rol van de architect blijft cruciaal: hoe deze ervaringen worden gevormd en gestructureerd door het voorstellingvermogen van de architect is essentieel.

Licht vormt hierin een sturend element. Wij hebben hierin de schaduw als het ware omarmd door het gebruik van extra lichtbronnen te vermijden op plekken die donker moeten zijn. Duisternis roept bange onzekere gevoelens op, maar inspireert ook door zijn mysterie: ‘De verlokking van het licht uit het donker’. Het huis is in zijn geheel een soort trechter naar het uitzicht, naar het licht. De vorm eindigt in een groot overdekt terras op het zuid westen. Dit biedt in de zomer beschutting tegen de zon en in de winter schijnen zonnestralen diep de woning in. Het geeft de mogelijkheid de seizoenen te beleven.

De materialisering versterkt dit gevoel. Sober beton vormt de basis, het roept een gevoel van zwaarte op. De witte egale muren vormen het toneel van het spel tussen schaduw en licht en brengen de monoliete vormen tot leven. Kostbaar hout staat daarmee in contrast. Het is een symbool voor het licht, het perfecte en het eeuwige. En tot slot glas, licht en transparant, als tegenpool van beton. Het laatste flinterdunne laagje tussen binnen en buiten. Het markeert een subtiele overgang.

Aanvullende informatie

Wij besteden veel aandacht aan het ervaren van ruimte. Zo zien wij het binnentreden van een woning als een eerste ontmoeting. In monumentale huizen is de entreehal een belangrijk element, die vaak een theatrale beleving geeft. Aan dit gevoel hebben wij op een eigentijdse manier invulling proberen te geven door een riant daklicht van 5 bij 1,6 meter, geïnspireerd door lichtkunstenaar James Turrell. Het geeft een sacraal gevoel wanneer je hier binnentreedt. Een bijzondere ervaring die past bij een uniek huis.

“Onze wens was het optimaal benutten van zowel zicht op de Neder-Rijn als op de Utrechtse Heuvelrug, dat is fantastisch gelukt. Onze villa is een haast sacrale woonbeleving waar iedereen rust ervaart. Wij genieten dagelijks!”

– Ies en Nelleke Bos, opdrachtgevers Villa Bos

Juryrapport Dutch Daylight Award 2022