W.I.N.D. House Basis Diepgang

Hoewel UNStudio meestal grote gebouwen en infrastructurele werken ontwerpt, houdt het zich af en toe ook bezig met toekomstgericht wonen. Kenmerkend voor smart homes zijn geïntegreerde domotica, flexibiliteit, duurzaamheid én vloeiende vormen. 

Ben van Berkel: ‘We krijgen veel verzoeken voor woningen, omdat mensen onze architectuur waarderen. Maar omgekeerd geldt ook voor ons dat het interessant moet zijn. Zo één keer per jaar doen wij een woning: van kleine projecten leren we absoluut. Deze opdrachtgever zocht een architect, bij wie hij een aantal wensen gehonoreerd wilde krijgen. Hij hield van onze expressieve architectuur, maar ook van hoe de functionele en logistieke ordeningen daarin consequent zijn doorgevoerd. Hij was enthousiast over de flexibiliteit van onze woningen, het eenvoudige materiaalgebruik en over hoe bijvoorbeeld een trap erin zit. Van zijn kant was duurzaamheid essentieel. En dat sprak ons weer aan.’

Hollands licht
De opdrachtgever en zijn gezin visualiseerden zich een woning in het duinlandschap van Noord-Holland. In het uiteindelijke W.I.N.D. House contrasteert vergaande digitalisering van de voorzieningen scherp met de grillige natuur die zich blijft presenteren volgens het eeuwenoude cirkelprincipe van groei, onderhoud en verval.

De villa ligt er zeer riant bij: vlak bij het strand, net buiten het dorp, een bosrijke omgeving als achtererf, een polderlandschap als voorportaal. En dat onder het fantastische heldere Hollandse licht dat Noord-Holland tot ’s lands mooiste provincie maakt. Bij het ontwerp van de woning was alles erop gericht de verschillende natuurlijke omgevingen in al hun seizoenen bij de woonbeleving te betrekken.

Bloem
In de basis is de woning ontworpen als een bloem met vier ellipsvormige blaadjes. Ze vulden eerst symmetrisch een vierkant op, met grote onderlinge tussenruimtes, waardoor de omgeving diep naar binnen kan dringen. Maar vervolgens zijn ze in elkaar gedrukt, strak getrokken en getordeerd voor een zowel spannender beeld als interessantere ondervinding.

De insnijdingen aan de voor- en achterkant zijn ellips-, die aan de zijkanten trapeziumvormig. De vier woonelementen hebben nu zelfs hoeken. In diagonale tegenoverstelling hebben twee op de punt een hoek van 90° en twee één van 45°. De laatste twee wooneenheden steken bovendien uit het vierkant. Geheim is het hart waarin de vier blaadjes samenkomen: dat is het centrum waarvandaan je vele zichtlijnen hebt naar binnen en buiten.

Landschappen in kaders
De organisatie komt dan ook voort uit het omringende landschap. De meer intieme werk- en slaapkamers van het W.I.N.D. House bevinden zich aan de glazen achterkant, veilig binnen de geborgenheid van het bos. De leefruimtes daarentegen zitten aan de glazen voorkant en stellen zich voluit open voor rustieke polderpanorama’s. Al het glas is getint, tegen warmteaccumulatie en inkijk. Omrandingen met diepe negges zetten de landschapsbeelden in kaders en vormen zo tevens beschuttende buitenterrassen. Beide zijkanten van het huis zijn grotendeels gesloten vanwege buurbebouwingen. In de ene zit de hoofdentree.

Weelde van zichtlijnen
Verticaal is de woning in split level georganiseerd volgens het eerder geconstateerde fragmentatie-unificatiemodel. Verbindende factor is een open slankstaaltrap die je in zigzagwiek op en neer neemt naar vijf woonvelden. Zo ontstaat een toren van grote middelpuntvliedende kracht, omdat vanuit dit tredencentrum een weelde van zichtlijnen alle kanten opschiet.

Ademende kleibaksteen
Omdat de opdrachtgever erg voor duurzaam-dus-gezond is, zijn veel natuurlijke materialen toegepast, met de hoofdconstructie in beton. Wanden en plafonds zijn voorzien van dampdoorlatende kleipleister, enkele hoofdwanden zijn van ademende kleibaksteen.

Duurzaam is ook rationeel. De villa is uitgerust met domotica die licht, lucht en warmte aansturen. In de woonkamer is een centraal aanraakscherm, de vertrekken hebben kleinere bedieningspaneeltjes. Op afstand is alles te regelen met slimmobiel of smaltablet. Voor temperatuur en luchtverversing zijn er een centrale lucht- en waterwarmtepomp en mechanische ventilatie met warmteterugwinning. De vloerverwarming is overal instelbaar.

Licht sturen
Doordat de houten geveldelen in de lengte op vaste hoogtes verspringen, ontstaan halfvirtuele horizontale banen. Ter hoogte van de ramen bollen de delen stekelig uit. Dit verraadt tóch inzicht in en kundigheid met hout. ‘Die bollingen hebben met het licht te maken: hoe de gevels zich daarin bewegen en hoe het binnen wordt gefilterd. We wilden het licht sturen.’ En zo is ook deze woning een leerzame oefening gebleken, tot in de verfijndste details. Eind goed, woon goed.

Dit is een projectverslag door Hans de Groot, hoofdredacteur van Het Houtblad. Bovenstaand artikel is een samenvatting van een artikel uit Het Houtblad nummer 2/2015.

Locatie: Noord-Holland, Nederland
Architect: UNStudio Amsterdam
Gerealiseerd: 2014
Foto’s 1, 3 en 5: Fedde de Weert
Foto’s 2, 4 en 6: Inga Powilleit