Stationsrenovatie Metro Oostlijn

Winnaar Dutch Daylight Award 2020
projecten groter of gelijk aan 1000 m²

Projectomschrijving

Nieuwe transparantie; van een verrommelde metrolijn met negatief imago is de Oostlijn na 7 jaar ontwerpen en plannen en 3 jaar verbouwen, weer een aangename plek. Vóór renovatie waren ruimtes donker en liet sociale veiligheid te wensen over. Van het ‘totaalontwerp’ uit 1977 was weinig meer te herkennen.

De Gemeente Amsterdam besloot in 2009 tot een totale stationsrenovatie waarbij 16 stations onder handen zijn genomen. Terugkeer naar de essentie zorgt voor herwaardering van de oorspronkelijke Brutalistische architectuur. Dit ‘DNA’ heeft GROUP A dan ook als uitgangspunt genomen. De uitdaging om de overmaat van de elf bovengrondse stations een vriendelijke, menselijke schaal te geven en om in de vijf unheimische ondergrondse stations meer connectie met de omgeving te voelen, is met beide handen aangegrepen. Daglicht, kunstlicht, transparantie en overzicht zijn hierin leidende begrippen.

Vides, verlichting, meubilair, reclame en bewegwijzering zijn systematisch aangepakt en bouwkundige ingrepen hebben zichtbaarheid, veiligheid en uitstraling naar een nieuwe, hogere standaard gebracht. Waar nieuwe transparantie overdag het daglicht binnen laat, zijn stations in de avond en nacht een lichtbaken voor de stad. De lichte toets van nieuwe architectonische ingrepen versterkt het imago en maakt het tot een kenmerkende plek waar verblijven en verplaatsen op positieve wijze bijeenkomen.

Daglichtambitie

Daglicht ondergronds gebracht; De ontwerpvisie voor de renovatie van de Oostlijnstations draait om licht: daglicht én kunstlicht. Nieuwe vides, grote puien en glazen liften brengen daglicht dieper in de stations en zorgen voor een betere reizigers oriëntatie. Opengewerkte entreegebouwen versterken de vindbaarheid en gastvrijheid. Met doorzichten tussen straat en station is bovendien de sociale veiligheid toegenomen. Indirecte verlichting in verdeelhallen en op de perrons geven de stations het gevoel van een stedelijk interieur. Plekken die voor reizigers belangrijk zijn, zijn met accentverlichting gemarkeerd. Dit heeft geresulteerd in 16 vernieuwde metrostations met meer transparantie en daglicht aangevuld met warmere verlichting.

Juryrapport; voor bezoek op locatie

Het openen van de stations door beton te vervangen door glas in vides, puien en liften laat daglicht diep in de stations toetreden en zorgt voor visuele bakens, zowel binnen als buiten. De integratie met kunstlicht is naadloos en zorgt voor een verdere ondersteuning van de navigatie en het gevoel van veiligheid van de bezoekers. Het eindresultaat oogt fris en verrassend vanzelfsprekend. De jury komt zich graag laten leiden door het licht tijdens een reisje langs deze metrostations.

Juryrapport; na bezoek op locatie

De uitdaging om mensen op een intuïtieve manier door ondergrondse ruimten te laten bewegen en zich daarbij prettig en veilig te laten voelen is hier zeer goed geslaagd. Juist de beperkte aanwezigheid van daglicht in combinatie met slim materiaalgebruik werkt goed; de iridiserende tegels en bewust gevormde rondingen en afrondingen reflecteren daglicht dusdanig dat het direct als zodanig herkend wordt, terwijl het anders reageert op het kunstlicht. Door voorstudies op locatie is de synthese van koel daglicht en contrasterend warm kunstlicht visueel intelligent en intuïtief ontworpen, waardoor de oriëntatie bij het bewegen van buiten, via trappen en ondergrondse pleinen naar perron en weer naar boven heel vanzelfsprekend wordt. Bouwkundige, duurzame ingrepen zoals de toevoeging van (extra white) glas aan de betonnen ingangen, het weer bij elkaar brengen van lift en trap, en schoonmaken van bestaande structuren zijn met veel aandacht en respect voor de oorspronkelijke architectuur gedaan.

Award uitreiking + film Juryrapport Award 20/21